W OSTATNIM ARTYKULE zapoznałam Was z jedną z moich ulubionych metod mogących zastąpić kartkówki, odpytywanie i testy z zakresu wiedzy. Zasugerowałam też, że autorefleksję można wykorzystać w każdej możliwej sytuacji szkolnej, dlatego żeby nie być gołosłowną, postanowiłam stworzyć dla Was scenariusz zajęć wychowawczych z wykorzystaniem metody.
Ponieważ refleksje są bardzo pomocne przy wielu różnych przedsięwzięciach i procesach w grupie, poprzez przeprowadzenie zajęć według mojego scenariusza będziecie również mogli:
– określić liderów
– zintegrować grupę
– stworzyć silniejszą więź „nauczyciel- uczeń”
– rozwijać kreatywność i logiczne myślenie u swoich podopiecznych
– zachować przyjazną atmosferę w czasie zdobywania bardzo cennych i często nieznanych wcześniej informacji na temat uczniów.
Jedną z podstawowych zalet w prowadzeniu lekcji w oparciu o refleksje i odczucia uczniów jest fakt, iż uczniowie są stawiani w sytuacji, gdzie muszą odnieść się do zdobywanej wiedzy na podstawie własnych doświadczeń i emocji – dzięki czemu automatycznie zostaje ona uznana za użyteczną w życiu ucznia. Trudno jest zapamiętać kilkanaście dat historycznych oraz imion przywódców wojennych – ale jeśli uczeń opowie nam, że ucieszył się gdy czytał o bohaterze historycznym, który urodził się tego samego dnia co jego dziadek, a dodatkowo nosi te samo imię co wujek – suche fakty przestaną być po prostu formułkami do „wykucia na pamięć”.
„Moja przyszłość”
scenariusz zajęć dla uczniów klas 4-7
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ : 90 minut
CELE OGÓLNE
1. Rozwijanie kompetencji miękkich, ważnych w tworzeniu relacji społecznych,
2. Usprawnianie pracy w zespołach i w grupie.
CELE OPERACYJNE
Uczeń:
– umiejętnie nawiązuje pozytywne relacje z innymi,
– potrafi określić swoje emocje i wyrazić swoje uczucia,
– akceptuje siebie takim jakim jest, zna swoje mocne i słabe strony,
– współpracuje lub nadzoruje grupę,
– jest aktywny podczas zajęć.
METODY
autorefleksja, burza mózgów, analiza grupowa, dyskusja
FORMY PRACY
zespołowa, grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
papier techniczny, taśma klejąca, gazety, rolki od papieru i ręczników papierowych, klej, piłki do tenisa lub inne o podobnej wadze i wielkości, nożyczki, kartki, mazaki,
PRZEBIEG ZAJĘĆ
- Nauczyciel wita się z grupą, pyta o samopoczucie i poziom energii do pracy (można na tablicy narysować skalę 1-10 punktów i pytać kolejno o ich wynik). Prowadzący powiadamia uczniów, iż dziś na chwilę staną się dorośli, będą musieli również podejmować odpowiedzialne decyzje. Na początek zostaną zatrudnieni jako inżynierowie i budowlańcy na placu budowy mostu.
Czas trwania: 10 minut
. - Praca nie tylko fizyczna. Nauczyciel dzieli grupę na zespoły (3-4 osobowe) i przekazuje im materiały do wykonania zadania. Każda drużyna musi stworzyć most szerokości 7 cm oraz dwóch wysokościach: początek mostu na wysokości 30 cm, koniec na wysokości 20 cm – tak by na koniec zadania, bez dodatkowego wsparcia, most utrzymał wagę piłki, która ma pokonać całą jego trasę. Jeśli uczniowie nie będą rozumieć zadania, można stworzyć szkic opatrzony miarami na tablicy. Zespoły pracują samodzielnie. Prowadzący podczas obserwacji uczniów zauważy, który z nich wykazuje zdolności przywódcze, kto potrafi współpracować, w jaki sposób odbywa się selekcja pomysłów członków zespołów oraz jak wyglądają warunki pracy – chaos/ porządek i podążanie za planem.
Czas trwania: 15 minut
. - Odbiór obiektu. Podczas tej części zadania ciekawą opcją byłoby zaproszenie kogoś z zewnątrz (nauczyciela, sekretarkę szkolną, dyrektora, itp.) dla pokazania uczniom jak ważne było to zadanie oraz odzwierciedlić warunki realnej sytuacji otwarcia mostu. Uczniowie stawiają swoje prace obok siebie, tak by wszyscy mogli obserwować następne wydarzenia. Nauczyciel lub gość upuszczają kolejno piłkę na każdym z mostów obserwując wyniki oraz notując punktację za: skuteczność, estetykę, trwałość i twórczości. Możliwe są dwie próby puszczenia piłeczki po moście. Prowadzący gratuluje efektywności i zaangażowania wszystkim pracownikom. Nauczyciel podejmuje decyzję czy uznaje którąś grupę za wygraną, czy jednakowo gratuluje wszystkim uczestnikom zadania. Gość może opuścić klasę. Uczniowie szybko sprzątają klasę by przejść do następnej części zajęć.
Czas trwania: 15 minut
. - Co mogłem zrobić lepiej, co mi się udało.
Uczniowie wraz z nauczycielem siadają w kręgu, odpowiadają na tytułowe pytanie. Nauczyciel stara się nawiązać do każdego zaobserwowanego w czasie pracy sukcesu, pytając uczniów, czy są zadowoleni z przebiegu zadania i efektów.
Czas trwania: 10 minut
- Burza mózgów na temat: „Jak mógłbym wykorzystać wiedzę i umiejętności zdobyte do tej pory w szkole (biorąc pod uwagę wszystkie przedmioty) w pracy zawodowej. Uczniowie podają szczegółowe pomysły, np.: „mogłabym w książce od historii znaleźć wszystkie mosty, porównać ich wygląd, czas budowy i trwałość (niektóre się zawaliły) i na podstawie tych informacji stworzyć własny projekt.”
Czas trwania: 15 minut
- Refleksyjna dyskusja na temat: „W przyszłości będę… – Czy szkoła faktycznie mi się do czegoś przyda?”. Nauczyciel prosi uczniów o całkowitą szczerość i poważne zastanowienie się nad pytaniem. Aby zachęcić ich do przemyślanych wypowiedzi możemy szczerze powiedzieć o swoich odczuciach z czasów szkolnych i aktualnych. Prowadzący powinien tak poprowadzić dyskusję by żaden z uczniów nie został pominięty, jednak bez wzywania do obowiązkowej odpowiedzi. Spróbuj komunikatów takich jak: „<<imię>>, a Ty jak uważasz?”, „<<imię>> co sądzisz na ten temat?”, „<<imię>> zgadzasz się z <<imię>>”, i tym podobne.
Czas trwania: 15 minut
- Nauczyciel podkreśla wagę wzmacniania własnych mocnych stron oraz pracy nad tymi słabszymi. Ustawianie krzeseł i sprzątanie klasy. *
Czas trwania: 10 minuty
* Nie zapomnij pogratulować swoim uczniom, zwróć uwagę na ich pomysłowość, kreatywność i ciekawe spostrzeżenia.
Scenariusz opracowała Joanna Obuchowska
Jeśli wydaje Ci się, że wielokrotne zadawanie podobnych pytań ograniczy odpowiedzi uczniów – nic bardziej mylnego. Z każdym pytaniem (o ile sam będziesz szczery podczas wykorzystywania tej metody) podopieczni będą tworzyli coraz bardziej przemyślane i wartościowe wypowiedzi. Zadbaj o właściwą atmosferę podczas takich zajęć: usiądźcie w kręgu, bądź na równi z uczniami, utrzymujcie kontakt wzrokowy, wspierajcie się nawzajem.
Mam nadzieję, że scenariusz spełni Wasze oczekiwania oraz spodoba się Waszym uczniom. Gdybyście mieli jakieś wątpliwości czy sugestie – piszcie śmiało, konstruktywna krytyka tylko wzmacnia, a sugestie pozwolą mi na zmianę punktu widzenia. 😉 Pamiętajcie, że spotykamy się na tym i wielu innych blogach, by się od siebie nawzajem uczyć! 😉
