Wracamy do projektu METODYCZNE DEGUSTACJE. Tym razem postanowiłam opisać metodę, która jest już znana polskim nauczycielom jako ćwiczenie integracyjne – wykorzystywanie etykiet (zawieszek) z herbaty do rozpoczęcia rozmowy z uczniami. Jedną z nauczycielek, która już kiedyś pisała o ich wykorzystaniu jest P. Joanna Krzemińska, autorka bloga ZAKRĘCONY BELFER (polecam zapoznać się z jej tekstami i pomysłami;)).
Osobiście metodę “herbatki…” wykorzystuję bardzo często. Za każdym razem, gdy chciałabym aby uczniowie poddali jakieś zdarzenie refleksji, gdy widzę trudności w nawiązaniu współpracy grupowej, po wydarzeniach stresujących, czy chociażby aby integrować grupę – przy czym w mojej ocenie, nie jest to proces, który kończy się po kilku próbach na początku roku szkolnego i etapu kształcenia – integracja i tworzenie wspólnoty są dla mnie procesem ciągłym, poddawanym ewaluacji i mającym nie mniejsze znaczenie niż przygotowanie uczniów do egzaminów na którymkolwiek etapie edukacyjnym.
Na początek zachęcam do obejrzenia materiału filmowego:
Na początek jednak zapoznaj się z listą “etykiet”, które stworzyłam na potrzeby warsztatów “Sprostać wyzwaniu – budowanie relacji w zróżnicowanej grupie”, które odbyły się w Łodzi, podczas tegorocznej edycji Daltońskich Inspiracji oraz angielskojęzyczną wersję, stworzoną na warsztaty “Meeting the challenge – working in a diverse group”, które poprowadziłam w mieście Zwolle, w Holandii, w czasie międzynarodowej konferencji dla studentów pedagogiki i nauczycieli: “Teacher in Europe 2019”.
HERBATKA NA PRZEŁAMANIE LODÓW – JOANNA OBUCHOWSKA
ICEBREAKERS – JOANNA OBUCHOWSKA
W tej części artykułu postaram się wyjaśnić, w jakich sytuacjach możesz wykorzystać ideę herbatki oraz jak przeprowadzić różnego rodzaju ćwiczenia.
Jak przeprowadzić ćwiczenia:
1. Ćwiczenie integracyjne
Rozdaj uczniom po dwie etykiety, poproś aby w parach przedstawili się sobie nawzajem oraz wymienili się swoimi przemyśleniami na temat jednej z nich (każdy wchodzi zarówno w rolę mówcy i słuchacza). Jeśli nie macie ograniczonego czasu, zaznacz, że słuchający mogą zadawać pytania szczegółowe lub podzielić się swoimi doświadczeniami w poruszanej kwestii. Po tym jak obie strony miały szanse wymienić się informacjami, wymieniają się etykietami (tymi, o których rozmawiali) i szukają kolejnej pary. W ten sposób uczniowie nie będą odpowiadać za każdym razem na to samo pytanie i mogą wdać się w interakcje z większą grupą osób.
Poproś uczestników zajęć aby po tej części zadania stanęli w kręgu. Zapytaj, czy któreś odpowiedzi wydały im się szczególnie ciekawe lub pomysłowe. Wspólnie wysłuchajcie ochotników, którzy będą mówić o tym, czego dowiedzieli się o innych. Jeśli dopiero się poznajecie, jest to dobry czas na utrwalanie imion (“Tomek powiedział, że uśmiecha się kiedy jeździ konno”), gdyby uczniowie nie będą pamiętali imion postaraj się tak pokierować rozmową, aby padały one jak najczęściej (“Nazywam się Magda, moim zdaniem najciekawszą odpowiedzią była odpowiedź Izy o tym, że relaksuje ją bardzo głośne śpiewanie”).
Wybierzcie wspólnie najciekawsze pytania lub stwierdzenia (ich liczba zależy od tego ile czasu chcesz poświęcić na tę część zadania). Następnie kolejno w kręgu udzielcie na nie odpowiedzi lub dopowiedzcie zakończenie zdania. W tym ćwiczeniu łatwo jest określić podobieństwa występujące w grupie – zwróć na nie szczególną uwagę i zachęć uczniów by porozmawiali na temat wspólnych pasji, zainteresowań, czy podobnych doświadczeń.
To tylko kilka rozwiązań na ćwiczenia integracyjne, każdy z elementów można poprowadzić samodzielnie jako część innych zajęć lub jako całość – następujące po sobie etapy pracy.
2. Ćwiczenia wspierające proces zapamiętywania (systematyzowania i utrwalania wiedzy)
Po przeczytanej lekturze zamieść pytania i własne refleksje w tabeli. Podziel uczniów na zespoły lub pracujcie w grupie nad udzieleniem odpowiedzi i ustosunkowaniem się do stwierdzeń. Opcji jest kilka:
a) w trzyosobowych zespołach uczniowie odpowiadają na jak największą liczbę pytań z tabelek; wszystkie zespoły porównują swoje wersje po zakończeniu zadania,
b) dwa lub trzy zespoły odpowiadają na pytania i poddają lekturę refleksji następnie uzupełniając karty pracy lub dyskutując na temat zagadnień z książki,
c) indywidualnie uczniowie losują pytania i piszą na uzyskany temat rozprawkę lub inną formę wypowiedzi pisemnej; refleksje na temat lektury – pozwól uczniom ocenić czy lektura im się podobała czy nie, zadaj niekonwencjonalne pytania, popracuj z uczniami nad ich krytycznym i analitycznym myśleniem.
W zasadzie nie sądziłam ile pomysłów mogę mięć dopóki nie zaczęłam pisać tego artykułu – możliwości są nieskończone!:)
Podobne wykorzystanie pytań i stwierdzeń mogę zasugerować na wszystkich innych przedmiotach szkolnych ale nie chciałabym za bardzo przedłużać artykułu (już wiem, że długie czytanie tekstów w Internecie nie jest ulubioną czynnością zmęczonych nauczycieli).
Analogicznie możemy refleksje i autorefleksje ćwiczyć za pomocą “herbatki” na historii, lekcjach języków obcych, plastyce/technice, geografii, przyrodzie, biologii, chemii, fizyce… Szczerze mówiąc nie mam pomysłów na matematykę czy technologię informacyjną. Może Ty masz jakiś pomysł?
3. Budowanie autonomii i poczucia wartości
W takim przypadku musimy uczniom dać naprawdę bardzo dużo przestrzeni na przemyślenia i określanie własnych poglądów. Podczas takich lekcji możemy etykietki wykorzystać do rozpoczęcia dyskusji lub debaty.
Podsumowując pewne wydarzenia czy etapy w życiu uczniów znajdźmy chwilę na autorefleksję i ekspresję uczuć. W takich sytuacjach można wykorzystać “herbatkę…”.
Tak jak wspominałam w nagraniu – uważam, że bez informacji zwrotnej i bez Twojego wsparcia blog się nie rozwija. Pamiętaj, że chętnie dzielę się moimi pomysłami i narzędziami, które tworzę, jednak proszę Cię o to, abyś pamiętał/a, by zaznaczać skąd czerpiesz inspiracje.
Wstawianie hashtagów:
#educationaleden
#metodycznadegustacja
#wymiananauczycielska
#herbatkanaprzełamanielodów
#joannaobuchowska
lub oznaczenie fanpage (https://www.facebook.com/educationaleden/) to naprawdę niewiele czasu i pracy, dla mnie zaś ma ogromną wartość i świadczy o Twoim szacunku dla mojej pracy i zaangażowania w prowadzenie Educational Eden.
Jeśli chcesz, żebym rozwinęła temat i bardziej precyzyjnie opracowała narzędzia, takie jak karty pracy, czy scenariusze: daj znać w komentarzach. Postaram się znaleźć czas na rozbudowanie zagadnienia:).
